Education Resource Centre Yoruba Language Scheme of work for JSS1 Federal. Yoruba JSS1. –Schemeofwork.com
YORÙBÁ JSS 1 TÁÀMÙ KÌN-ÍN-NÍ
| ÕSÊ | ORÍ ÕRÕ/ ÀKÓÓNÚ | ÀMÚŚE IŚË |
| 1. | Ìtàn ìśêdálê àti ìtànkálê ômô Yorùbá Àwôn ôba ilé Yorùbá àti orúkô oyè wôn. Bí àpççrç (Aláàfin ti ìlú Õyö, Ôõni ti Ilé-Ifê abbl | OLÙKÖ Śe àlàyé àwôn agbègbè tí êyà Yorùbá tàn dé ní àgbáyéFi ìtàn àti àwòrán máàpù śe àlàyé bí Yorùbá śe śê àti bí wôn śe dé ibi tí wön wà |
| ÀKÓÓNÚ IŚË Ìśêdálê Yorùbá láti õdõ Odùduwà Ìtànkálê Yorùbá lëyìn ikú Odùduwà: Owu, Sabçç, Kétu, Pópó, Õyö Ìjêśà, Ìjêbú, Êgbá abbl d. Lákòókò òwò çrú: Sàró, Amëríkà, Brazil, Trinidad àti Tobago. Àwôn Erékùsù Karebia. Àwôn ìlú àti orúkô ôba pêlú oyè wôn. | báyìí. | |
| 3. Dárúkô àwôn ôba ilé Yorùbá àti orúkô oyè wôn | ||
| AKËKÕÖ | ||
| 1. Dárúkô díê lára àwôn agbègbè tí êyà Yorùbá tàn dé. | ||
| 2. Tún ìtàn bí Yorùbá śe śe, àti bí wôn śe tán ka sô, kí ó sì kô ö sílê | ||
| 3. Dárúkô àwôn ôba díê ní ilê Yorùbá àti orúkô oyè wôn. | ||
| OHUN-ÈLÒ ÌKÖNI | ||
| 1. Máàpù Áfíríkà àti ilê Lárúbáwá | ||
| 2. Máàpù Nàìjíríà àti agbègbè tí ó śàfihàn ìtànkálê Yorùbá | ||
| 3. Àwôn ôba aládé dier ní ilê Yorùbá | ||
| 2. | ÌRÓ ÈDÈ: Alífábëêtì àti köńsónáýtì èdè Yorùbá | OLÙKÖ 1. Kô alífábëêtì Yorùbá lápapõ sára pátákó fún akëkõö. |
| ÀKÓÓNÚ IŚË | ||
| Köńsónáýtì: b, d, f, g, gb, h, j, k, l, m, n, p, r, s, ś, t, w, y.Fáwëlì àìránmúpè: a, e, ç, i, o, ô, uFáwëlì àránmúpè: an, in, ôn, un, çn | Kö àwôn lëtà tí ó dúró fún ìró köńsónáýtì, fáwëlì àìránmúpè àti àránmúpè lötõõtõ fún akëkõö.Pe wön lökõõkan fún akëkõö. |
| AKËKÕÖ Fétí sí bí olùkö śe pe àwôn ìró köńsónáýtì àti fáwëlì náà.Pe àwôn ìró köńsónáýtì àti fáwëlì náà bí olùkö ti pè wön.Śe àdàkô àwôn lëtà ìró köńsónáýtì àti fáwëlì náà OHUN-ÈLÒ ÌKÖNI Kádíböõdù ńlá tí a kô alífábëêtì Yorùbá si Kádíböõdù ńlá tí ó ń śe àfihàn àwôn köńsónáýtì àti fáwëlì lötõõtõ.Káàdì pélébé pélébé tí a kô àwôn lëtà náà sí. | ||
| 3. | ÀWÔN ÊYÀ YORÙBÁ ÀTI ÊKA ÈDÈ WÔN ÀKÓÓNÚ IŚË Díê nínú àwôn êyà tó wà b.a Êgbá, Ìbõlö, Yewa, Òýdó, Ìjêśà, Ifê, Òýkò, Õyö, Èkìtì, Ìbàràpá, Ègùn, Ìgbómìnà, Ìkálê, Àkókó, Àwórì, Õwõ abbl | OLÙKÖ Jë kí akëkõö dárúkô àwôn êyà Yorùbá tí ó mõ kí ó sì töka sí çkùn tí a ti lè rí êyà kõõkan nínú máàpùKô àwôn kókó inú êkö yìí sí ojú pátákó kí àwôn akëkõö le kô ö sínú ìwé wôn. AKËKÕÖ 1. Dárúkô àdúgbò tí o ti wá àti àwôn mìíràn tí |
| o mõ ní ilê Yorùbá àti ohun tí o mõ nípa êyà kõõkan. Da àwôn kókó tí olùkö kô sí ojú pátákó kô sínú ìwé. OHUN-ÈLÒ ÌKÖNI Máàpù ilê Yorùbá.Kádíböõdù pélébé pélébé tí a kô orúkô êyà kõõkan sí. | ||
| 4. | ÒÝKÀ – Ohun tí ó śe okùnfà òýkà. | OLÙKÖ Tö akëkõö sönà láti ka àwôn nýkan díê ní àyíká wôn.Sô ìtàn bí òýkà kíkà śe bêrê. AKËKÕÖKô ohun tí olùkö kô sílê. Tëtí sí ìtàn tí olùkö sô nípa òýkà àti owó çyô. OHUN-ÈLÒ ÌKÖNI Kádíböõdù tí a kô òýkà díê kan sí. |
| Àlàyé lórí ètò pàsípàrõ àti owó çyô. | ||
| ÀKÓÓNÚ IŚË | ||
| Àlàyé lórí bí òýkà śe bêrê àti bí ètò pàsípàrõ àti owó çyô śe bêrê ní ìbêrê pêpê. | ||
| 5. | ÌRÓ ÈDÈ: Àlàyé lórí fáwëlì èdè Yorùbá – | OLÙKÖ |
| fáwëlì àránmúpè àti àìránmúpè | Kô àwôn lëtà tí ó dúró fún ìró fáwëlì àránmúpè | |
| àti àìránmúpè. | ||
| ÀKÓÓNÚ IŚË | ||
| AKËKÕÖ |
| Fáwëlì àránmúpè – an, çn, in, un,ôn Fáwëlì àìránmúpè – a, e, ç, i, o, ô, u. | Pe àwôn ìró fáwëlì náà bí olùkö ti pè wön. Śe àdàkô àwôn lëtà ìró fáwëlì náà OHUN-ÈLÒ ÌKÖNI Káàdì pélébé pélébé tí a kô àwôn lëtà náà sí | |
| 6. | ÌKÍNI: Ìkíni ní onírúurú ìgbà àti àkókò | OLÙKÖ Darí akëkõö láti fi bí a śe ń kí ni śeré Fi àwòrán àwôn tó ń kí ara wôn han akëkõö AKËKÕÖSô ohun tí wôn mõ nípa àśà ìkíni sáájú ìdánilëkõö.Śe àpççrç àwôn oríśi ìkíni tí wôn ti gbö rí. OHUN-ÈLÒ ÌKÖNIÀwòrán àwôn tó ń kí ara wôn. |
| ÀKÓÓNÚ IŚË | ||
| 1. Ìkíni ní onírúurú ìgbà àti àkókò. Ìkíni ní ìgbà òjò, ìgbà êrùn tàbí õgbçlê, ìkíni ní ìgbà ôyë abbl. | ||
| 2. Ìkíni àti ìdáhùn láàrin ôjö: àárò, õsán àti alë: ç káàárõ, ç káàsán, ç káalë. | ||
| 7. | ÀKÀYÉ | OLÙKÖ |
| ÀKÓÓNÚ IŚË Àyôkà tí ìmõ rê kò ju ti ôjö orí akëkõö.Ìbéèrè lórí àyôkà nípa òye õrõ àti ìlò èdè rê | 1. Pèsè àyôkà tí ó jçmö õrõ tó ń lô láwùjô (b.a. Ewu lílo oògùn olóró, ìjà çlëyàmêyà/ çlësìn mêsìn, ààbò lójú pópó, Êtö obìnrin, ômôdé àti ômônìyàn abbl. AKËKÕÖ | |
| 1. Ka àyôkà tí olùkö pèsè sile | ||
| 2. Dáhùn ìbéèrè lórí àyôkà náà |
| Tëtí sí àlàyé olùkö lórí àwôn àkànlò èdè àti õrõ tí ó ta kókó OHUN-ÈLÒ ÌKÖNI Àwòrán tí ó jçmö õrõ inú àyôkà | ||
| 8. | ÌKÍNI ÀKÓÓNÚ IŚË Ìkíni fún onírúurú ayçyç àti bí a śe ń kí àwôn ôba àti ìjòyè.Ìkíni àti ìdáhùn fún onírúurú iśë | OLÙKÖ 1. Darí akëkõö láti fi bí a śe ń kí ni ní onírúurú ayçyç śeré. AKËKÕÖ Śe àpççrç àwôn oríśi ìkíni tí wön ti gbö rí níbi ayçyç, ìjòyè àti iśë OHUN-ÈLÒ ÌKÖNI Àwòrán tí ó jçmö irú ìkíni tí ìdánilëkõö dá lé lórí |
| 9. | ÀRÒKÔ KÍKÔ ÀKÓÓNÚ IŚË Àlàyé lórí oríśiríśi àròkôÌgbésê tí à ń têlé láti kô àròkô | OLÙKÖ Kô kí ó sì śàlàyé ní sókísókí lórí oríśiríśi àròkôTö akëkõö sönà láti kô àwôn ìgbésê tí à ń têlé láti kô àròkô AKËKÕÖ Tëtí sí àlàyé olùkö. kópa nínú kíkô àwôn ìgbésê tí à ń têlé láti kô àròkô |
| OHUN-ÈLÒ ÌKÖNI Kádíböõdù tí ó ń śàfihàn oríśiríśi àròkô àti àwôn ìgbésê tí à ń têlé. | ||
| 10. | ÀŚÀ: Ìgbéyàwó | OLÙKÖ |
| 1. Śe àlàyé lórí ètò ìgbéyàwó ìbílê Yorùbá | ||
| ÀKÓÓNÚ IŚË | ||
| 2. Darí àwôn akëkõö láti śeré ìgbéyàwó | ||
| 1. Ìlànà àśà ìgbéyàwó ìbílê: ìfojúsóde, alárinà, ìjöhçn/ ìsíhùn, ìtôrô, ìdána, ìgbéyàwó | 3. Fún akëkõö láàyè láti kôrin ìgbéyàwó/ sun çkún ìyàwó | |
| Ìgbéyàwó lóde òní: Kóòtù, Śöõśì, MösálásíÀfiwé tìbílê àti ti òde òní | Tö akëkõö láti jíròrò nípa ìgbéyàwó òde òní mú kí akëkõö jíròrò lórí àýfààní inú ìkóra- çni-ní-ìjánu àti ewu àìlèkóra-çni-ní-ìjánu śáájú ìgbéyàwó. | |
| 4. Àýfààní ìkóra-çni-ní-ìjánu śáájú ìgbéyàwó | AKËKÕÖ | |
| 5. Ewu àìlekóra-çni-ní-ìjánu śáájú ìgbéyàwó – oyún òjijì, bíba ilé-ômô jë, àrùn ajçmö-ìbálòpõ, àtõsí, jeèríjeèrí, éèdì (AIDS) | Tëtí sí àlàyé olùkö. Śe eré ìgbéyàwó Jíròrò lórí ìgbéyàwó òde òní | |
| – Ìgbéyàwó àìròtëlê/ àpàpàndodo. | 4. Jíròrò lórí àýfààní inú ìkóra-çni-ní-ìjánu àti ewu àìlèkóra-çni-ní-ìjánu śáájú ìgbéyàwó. | |
| OHUN-ÈLÒ ÌKÖNI | ||
| 1. Àwòrán ohun tí ó wà nínú çrù ìgbéyàwó àti ohun ìdána |
| Àwòrán lórí àśà ìgbéyàwó Ìwé lórí àśà ìgbéyàwó Àwòrán aláìsàn éèdì. | ||
| 11. | LËTÀ KÍKÔ ÀKÓÓNÚ IŚË Lëtà gbêfê àti Aláìgbêfê Ìyàtõ àárin wôn Ìlapa kíkô lëtà gbêfê ÀdírësìDéètìKíkô õrõ inú lëtà, kí a sì pín in sí ègé afõ bí ó ti yç.Àsôkágbá/ àgbálôgbábõ/ ìgúnlêÌlapa kíkô lëtà àìgbagbêfê Àdírësì méjìDéètìÀkôléÕrõ inú lëtà tí a pín in sí ègé afõ bí ó ti yç. | OLÙKÖ Sô oríśi lëtà méjì tí ó wà fún akëkõö. Śe àlàyé ìyàtõ láàrin méjèèjì Lo ìlapa kíkô lëtà gbêfê àti àìgbagbêfê láti töka sí ìyàtõ wôn bí i àdírësì, ìkíni, àkôlé àti àsôkágbá abblTö akëkõö sönà láti kô oríśi lëtà méjèèjì AKËKÕÖTëtí sí àlàyé olùkö Kô ìlapa kíkô oríśi lëtà gbêfê àti àìgbagbêfê bí olùkö śe śàlàyé rê/ kô sára pátákó.Têlé ìtösönà olùkö láti kô lëtà méjèèjì OHUN-ÈLÒ ÌKÖNIPátákó çlçmôô àti kádíböõdù tí a kô ìlànà méjèèjì sí. |
| 12. | ÀKÔTÖ ÀKÓÓNÚ IŚË | OLÙKÖ Śe àlàyé ohun tí àkôtö je Sô ìtàn ní sókí nípa bí èdè Yorùbá śe di |
| Àlàyé ohun tí àkôtö jë Bí èdè Yorùbá śe di kíkô sílê Àfiwé àkôtö àtijö àti ti òde òní: fáwëlì aiye – ayé, yio – yo/ yóò, enia – ènìyàn abbl köńsónáýtì: Oshogbo – Òśogbo, Iffô – Ifõ Àmì ohùn: õgun – oogun, Alãnu – Aláàánú Yíyán õrõ nídìí: ẹ – ç, ṣ – ś, Pínpín õrõ: wipe – wí pé, nigbati – nígbà tí | kíkô sílê Kô àkôtö àtijö àti ti òde òní sí ara pátákó Śe àlàyé kíkún lórí ìyàtõ méjèèjì láti fi ìdí tí ti òde òní fi péye hàn AKËKÕÖ Tëtí sí àlàyé olùkö nípa ohun tí àkôtö jë àti ìtàn bí àkôtö śe bêrê/ bí èdè Yorùbá śe di kíkô sileKô àwôn àpççrç àkôtö tí olùkö kô sílê sínú ìwé.Béèrè ìbéèrè lórí ohun tí kò bá yé ô lórí àlàyé tí olùkö śe. OHUN-ÈLÒ ÌKÖNI Kádíböõdù tí a kô àkôtö òde òní àti ti àtijö si. | |
| 13. | Àtúnyêwò Êkö | |
| 14. | Ìdánwò |
YORÙBÁ JSS 1 TÁÀMÙ KEJÌ
| ÕSÊ | ORÍ ÕRÕ/ ÀKÓÓNÚ | ÀMÚŚE IŚË |
| 1. | ÈDÈ: Àròkô Oníròyìn ÀKÓÓNÚ IŚË Àkôlé Ìlapa èrò Àtúntò ìlapa èrò Ìfáàrà Ìpín afõ Kókó õrõ inú àròkô Ìgúnlê/ Àsôkágbá | OLÙKÖ Śe àlàyé ìgbésê àròkô Śe àlàyé ìfáàrà Śe àlàyé ìpín afõ Śe àlàyé ìfàmìsí ç. Śe àlàyé ìgúnlêŚe àlàyé ìlò èdè Tö akëkõö sönà láti kô àròkô nípa lílo ìlapa tí ó śe. AKËKÕÖ Ka àròkô oníròyìn tí ó pegedé Kô àròkô oníròyìn nípa títêlé ìgbésê tí olùkö ti śàlàyé rê OHUN-ÈLÒ ÌKÖNI Ìwé àpilêkô lórí àròkôÌwé iśë àti pátákó ìkõwé |
| 2. | ÀŚÀ: Àśà Ìgbéyàwó | OLÙKÖ 1. Śe àlàyé lórí ètò ìgbéyàwó ìbílê Yorùbá |
| ÀKÓÓNÚ IŚË Ìlànà àśà ìgbéyàwó ìbílê: ìfojúsóde, alárinà, ìjöhçn/ ìsíhùn, ìtôrô, ìdána, ìgbéyàwóÌgbéyàwó lóde òní: Kóòtù, Śöõśì, MösálásíÀfiwé tìbílê àti ti òde òní Àýfààní ìkóra-çni-ní-ìjánu śáájú ìgbéyàwóEwu àìlekóra-çni-ní-ìjánu śáájú ìgbéyàwó – oyún òjijì, bíba ilé-ômô jë, àrùn ajçmö-ìbálòpõ, àtõsí, jeèríjeèrí, éèdì (AIDS) – Ìgbéyàwó àìròtëlê/ àpàpàndodo. | Darí àwôn akëkõö láti śe eré ìgbéyàwó Fún akëkõö láàyè láti kôrin ìgbéyàwó/ sun çkún ìyàwóTö akëkõö sönà láti jíròrò nípa ìgbéyàwó òde òníMú kí akëkõö jíròrò lórí àýfààní inú ìkóra-çni- ní-ìjánu àti ewu àìlèkóra-çni-ní-ìjánu śáájú ìgbéyàwó. AKËKÕÖ Tëtí sí àlàyé olùkö. Śe eré ìgbéyàwó/ sun çkún ìyàwó. Jíròrò lórí ìgbéyàwó òde òní Jíròrò lórí àýfààní inú ìkóra-çni-ní-ìjánu àti ewu àìlèkóra-çni-ní-ìjánu śáájú ìgbéyàwó. OHUN-ÈLÒ ÌKÖNI Àwôn ohun tí ó wà nínú çrù ìgbéyàwó àti ohun ìdánaÀwòrán lórí àśà ìgbéyàwó Ìwé lórí àśà ìgbéyàwó Àwòrán aláìsàn éèdì. |
| 3. | ÒÝKÀ: Oókanléláàádöta dé ôgörùn-ún (51 – 100) ÀKÓÓNÚ IŚË Oókanléláàádöta dé ôgörùn-ún (51 – 100) | OLÙKÖ Tö akëkõö sönà láti ka Oókanléláàádöta dé ôgörùn-ún (51 – 100) AKËKÕÖ Ka òýkà láti Oókanléláàádöta dé ôgörùn-únDá òýkà tí a kô sójú pátákó mõ ní õkõõkanKô òýkà tí olùkö kô sí ojú pátákó sínú ìwé. OHUN-ÈLÒ ÌKÖNIKádíböõdù tí a kô òýkà láti Oókanléláàádöta dé ôgörùn-ún (51 – 100).Káàdì pélébé pélébé tí a kô òýkà kõõkan sí. |
| 4. | LÍTÍRÈŚÕ ÀKÓÓNÚ IŚË 1. Kí ni lítírèśõ? – Êka tí lítírèśõ Yorùbá pín sí (Lítírèśõ alohùn àti àpilêkô 2. Ìsõrí lítírèśõ, àpilêkô Ewì Ìwé ìtàn àròsô Eré-onítàn | OLÙKÖ Śe àlàyé àwôn àbùdá pàtàkì lítírèśõ Śe àfiwé lítírèśõ àpilêkô àti alohùn Kô àpççrç lítírèśõ àpilêkô fún akëkõö Śe àlàyé àwôn ìsõrí mëtêêta lítírèśõ, àpilêkô láti fi ìyàtõ wôn hànSô àpççrç õkõõkan àwôn ìsõrí náà fún akëkõö AKËKÕÖ 1. Tëtí sí gbogbo àlàyé olùkö dáradára. |
| Ya àtç láti fi ìyàtõ lítírèśõ àpilêkô àti alohùn hàn.Kô àpççrç mìíràn ìsõrí kõõkan lítírèśõ, àpilêkô OHUN-ÈLÒ ÌKÖNI Ìwé oríśiríśi lítírèśõ, àpilêkô Eré-oníśe, ewì àti ìtàn àròsô | |||||||
| 5. | ÈDÈ: Ìsõrí õrõ | OLÙKÖ | |||||
| ÀKÓÓNÚ IŚË | 1. Śe àlàyé kíkún lórí ipò àti iśë kõõkan nínú gbólóhùn | ||||||
| 1. Õrõ-orúkô | 2. Śe õpõlôpõ àpççrç lórí õkõõkan fún akëkõö | ||||||
| 2. Õrõ-aröpò orúkô | 3. Darí akëkõö láti śe àpççrç tirê | ||||||
| 3. Õrõ-ìśe | AKËKÕÖ | ||||||
| 4. Õrõ-àpèjúwe | 1. Tëtí sí àlàyé olùkö lórí ìsõrí õrõ kõõkan | ||||||
| 5. Õrõ-atökùn | 2. Kô àwôn àpççrç tí olùkö śe sínú ìwé | ||||||
| 6. Õrõ-àsopõ | 3. Śe àwôn àpççrç tìrç lábë ìdarí olùkö | ||||||
| Àlàyé kíkún lórí gbólóhùn. | ipò | àti | iśë | wôn | nínú | OHUN-ÈLÒ ÌKÖNI | |
| 1. Kádíböõdù | |||||||
| 2. Káàdì pélébé pélébé |
| 6. | LÍTÍRÈŚÕ (Ìwé Kíkà): Kíka ìwé lítírèśõ àpilêkô ÀKÓÓNÚ IŚË kókó õrõ àhunpõ ìtàn àti ìfìwàwêdá Ibùdó ìtàn ôgbön ìsõtàn ç. Ìlò-èdèÀśà tó jçyô nínú ìtàn àròsô. | OLÙKÖ Jë kí akëkõö ka ìwé ìtàn àròsô ní àkàyé Śe àlàyé tó kún lórí ìwé ìtàn àròsô d. Kô àwôn õrõ pàtàkì pàtàkì tí ó jçyô jáde sójú pátákó. AKËKÕÖ Ka ìwé ìtàn àròsô wá láti ilé àti nínú kíláásì Tëtí sí àlàyé olùkö d. Da àwôn õrõ tí olùkö kô sójú pátákó kô sínú ìwé rç OHUN-ÈLÒ ÌKÖNI FídíòTéèpùTçlifísànÊrô agbõrõ sô |
| 7. | ÌSÕRÍ ÕRÕ ÀKÓÓNÚ IŚË Kí ni õrõ-orúkô?Oríśi õrõ-orúkô méjì: àìśêdá àti èyí tí a śêdá, pêlú àpççrçÀlàyé kíkún lórí oríśiríśi õnà ìśêdá õrõ-orúkô pêlú àpççrç | OLÙKÖ Śe àlàyé ohun tí õrõ-orúkô jë Śe àlàyé oríśi õrõ-orúkô méjì: àìśêdá àti èyí tí a śêdá, pêlú àpççrç – çja, ejò, ìyá, ôwö, adé. AKËKÕÖ 1. Tëtí sí àlàyé olùkö |
| 4. Àlàyé kíkún lórí iśë tí õrõ-orúkô ń śe nínú gbólóhùn | Śe àpççrç õrõ-orúkô tí a kò śêdá mìíràn Śe àpççrç àwôn oríśiríśi õrõ-orúkô tí a śêdá mìíràn yàtõ sí èyí tí olùkö ti śe.Kô àwôn àpççrç náà sílê. OHUN-ÈLÒ ÌKÖNI Kádíböõdù tí a kô oríśiríśi àpççrç sí. | |
| 8. | ERÉ ÌDÁRAYÁ | OLÙKÖ |
| ÀKÓÓNÚ IŚË | a. Śàlàyé bí a śe ń śe díê nínú eré ìdárayá tí a mënubà | |
| oríśiríśi eré ìdárayá eré òśùpá bí i – bojúbojú, san-n-sa lubô | b. Tö àwôn akëkõö sönà láti śe àwôn eré ìdárayá náà | |
| d. eré ìta gbangba bí i – òkòtó, àrìn, ìjàkadì/ çkç ogo | d. Kô àwôn orin inú eré ìdárayá náà sójú pátákó | |
| AKËKÕÖ | ||
| a. Sô ohun tí o mõ nípa eré ìdárayá sáájú ìdánilëkõö | ||
| b. Dárúkô díê nínú eré ìdárayá mìíràn tí o mõ | ||
| d. Tëtí sí àlàyé olùkö | ||
| e. Kópa nínú śíśe eré ìdárayá tí olùkö kô sójú pátákó kô ö sínú ìwé rç | ||
| OHUN-ÈLÒ ÌKÖNI |
| ôpön ayòômô ayòòkòtóàrìn abbl | ||
| 9. | ÀŚÀ: Ètò Ôrõ-Ajé ÀKÓÓNÚ IŚË ìdí tí a fi ń polówó ôjà bí a śe ń polówó ôjà b.a. êkô tútù, ç ç jçran êkô d. ôgbön- ìpolówó ôjà ní ayé àtijö àti òde òní b.a. ìpolówó lórí rédíò, tçlifísàn, ìwé ìròyìn, ìpàtç, ìkiri abbl | OLÙKÖ Tç ìpolówó ôjà tí a ti tê sórí téèpù fún àwôn akëkõö gbö.Fún àwôn akëkõö ní àýfààní láti śe ìpolówó ôjaní kíláásì d. Kó akëkõö lô śe àbêwò ní ôjà tàbí ìdíkõ AKËKÕÖ Tëtí sí téèpù ti olùkö têKópa nínú śíśe ìpolówó ôjà nínú kíláásì d. Śe àbêwò sí ôjà tàbí ìdíkõ láti gbö oríśiríśi ìpolówó ôjà OHUN- ÈLÒ ÌKÖNI ÀtçFídíòRédíòÊrô agbõrõ sílêÌpolówó lóríśiríśi nínú ìwé ìròyìn abbl. |
| 10. | ÈDÈ: Àkôtö ÀKÓÓNÚ IŚË | OLÙKÖ a. Śe àlàyé ohun tí àkôtö jë. |
| Àlàyé ohun tí àkôtö jë Àfiwé àkôtö àtijö àti ti òde òní Fáwëlì: aiye – ayé yio – yo/ yòó/ yóò enia – ènìyàn abbl köńsónáýtì: oshogbo – Òśogbo Offa – ÕfàÀmì Ohùn: õgùn – òógùn alãnu – aláàánú Yíyán õrõ: ẹ – ç ṣ – ś Pínpín õrõ wipe – wí pé nigbati – nígbà tí Bíótilêjëwípé – Bí ó tilê jë wí pé | b. Kô àkôtö àtijö àti ti òde òní sára pátákó d. Śe àlàyé kíkún lórí ìyàtõ méjèèjì ní õkõõkan láti fi ìdí tí ti òde òní fi péye hàn. AKËKÕÖ Tëtí sí àlàyé olùkö Kô àwôn àpççrç àkôtö tí olùkö kô sí ara pátákó sí inú ìwé. d. Béèrè ìbéèrè löwö olùkö nípa ohun tí kò bá yé ô nínú àwôn àlàyé rê. OHUN-ÈLÒ ÌKÖNI Kádíböõdù tí a kô àkôtö òde òní àti ti àtijö sí. Àwôn àśàyàn ìwé tí a fi àkôtö òde òní kô. |
| B, Õrõ àti ìdàkejì rê, b.a Bàbá – Ìyá Êgbön – Àbúrò Òkè – Ilê abbl | ||
| 11. | Àtúnyêwò Êkö | |
| 12. | Ìdánwò |
Education Resource Centre Yoruba Language Scheme of work for JSS1 Federal. Yoruba JSS1. –Schemeofwork.com
YORÙBÁ JSS 1 TÁÀMÙ KËTA
| ÕSÊ | ORÍ ÕRÕ/ ÀKÓÓNÚ | ÀMÚŚE IŚË |
| 1. | ÈDÈ: Fónëtíìkì ÀKÓÓNÚ IŚË Àwôn êyà ara fún ìró pípè Oríśi àfipè Àfipè àsúnsí b.a, ètè ìsàlêÀfipè àkànmölê b.a, ètè òkè | OLÙKÖ Kô àwôn êyà ara tí ó wà fún ìró èdè pípè fún àwôn akëkõö lójú pátákó.Dárúkô oríśi àfipè Àfipè àsúnsí b.a, ètè ìsàlê, iwájú ahön, êyìn ahönÀfipè àkànmölê b.a, ètè òkè, eyín òkè, àjà çnu. AKËKÕÖ Tëtí sí àlàyé olùkö Kô àpççrç àfipè àsúnsí àti àkànmölê sí inú ìwé d. Lo àwôn êyà ara àfipè láti pe àwôn ìró kan. OHUN-ÈLÒ ÌKÖNI Yíya àwòrán tí ó śe àfihàn êyà ara tí ó wà fún ìró èdè pípè sínú kádíböõdùGíláàsì |
| 2. | ÀŚÀ: Eré Ìdárayá ÀKÓÓNÚ IŚË a. oríśiríśi eré ìdárayá | OLÙKÖ a. Śe àlàyé bí a ti ń śe díê nínú eré ìdárayá tí a mënubà |
| b. Eré òśùpá bí i bojúbojú, sa-ń- sálùbö d. Eré abëlé | b. Tö àwôn akëkõö sönà láti śe àwôn eré ìdárayá náà. d. Kô àwôn orin inú eré ìdárayá náà sójú pátákó AKËKÕÖ Sô ohun tí o mõ nípa eré ìdárayá sáájú ìdánilëkõö.Dárúkô díê nínú eré ìdárayá mìíràn tí o mõ. d. Tëtí sí àlàyé olùkö e. Kópa nínú śíśe eré tí olùkö sójú pátákó OHUN-ÈLÒ ÌKÖNI Ôpön ayòÔmô ayòÒkòtóÀrìn abbl. | |
| e. Eré ìta gbangba bí i òkòtó, àrìn, ìjàkadì/ çkç, ogo gbígbõn. | ||
| 3. | ÈDÈ: Ìsõrí õrõ | OLÙKÖ |
| ÀKÓÓNÚ IŚË | 1. Śe àlàyé kíkún lórí ipò àti iśë kõõkan nínú gbólóhùn | |
| 1. Õrõ-orúkô | 2. Śe õpõlôpõ àpççrç lórí õkõõkan fún akëkõö | |
| 2. Õrõ-aröpò orúkô | 3. Darí akëkõö láti śe àpççrç tirê | |
| 3. Õrõ-ìśe | AKËKÕÖ | |
| 4. Õrõ-àpèjúwe | 1. Tëtí sí àlàyé olùkö lórí ìsõrí õrõ kõõkan | |
| 5. Õrõ-atökùn |
| 6. Õrõ-àsopõ Àlàyé kíkún lórí ipò àti iśë wôn nínú gbólóhùn. | Kô àwôn àpççrç tí olùkö śe sínú ìwé Śe àwôn àpççrç tìrç lábë ìdarí olùkö. OHUN-ÈLÒ ÌKÖNIKádíböõdù Káàdì pélébé pélébé | |
| 4. | LÍTÍRÈŚÕ: Kíka ìwé lítírèśõ àpilêkô ÀKÓÓNÚ IŚË Kókó õrõ Àhunpõ ìtàn Ibùdó ìtàn Êdá ìtàn àti ìfìwàwêdá Ìlò èdè Ìsúyô àśà abbl | OLÙKÖ Śe àlàyé àbùdá kõõkan àti bí a śe lè mú u lò fún ìsõrí lítírèśõ kõõkanŚe õpõlôpõ àpççrç láti inú ìsõrí lítírèśõ kõõkanŚàlàyé pé inú àwôn lítírèśõ tí a fi sô ìtàn nìkan ni a ti lè śe àgbéyêwò àhunpõ ìtàn, êdá ìtàn àti ibùdó ìtàn. AKËKÕÖ Tëtí sí àlàyé olùkö, kí o sì śe àkôsílê rê sínú ìwéŚe àpççrç tirê tí ó yàtõ sí ti olùkö OHUN-ÈLÒ ÌKÖNIÌwé ewì, eré-onítàn àti ìtàn àròsô |
| 5. | ÌSÕRÍ ÕRÕ ÀKÓÓNÚ IŚË 1. Kí ni õrõ-orúkô? | OLÙKÖ Śe àlàyé ohun tí õrõ-orúkô jëŚe àlàyé oríśi õrõ-orúkô méjì: àìśêdá àti èyí tí a śêdá, pêlú àpççrç – çja, ejò, ìyá, ôwö, êrín, adé, |
| 2. Oríśi õrõ-orúkô méjì: àìśêdá àti èyí | àbõ, jíjç, alaalë. 3. Śe àlàyé kíkún lórí oríśiríśi õnà ìśêdá õrõ-orúkô pêlú àpççrç AKËKÕÖ Tëtí sí àlàyé olùköŚe àpççrç õrõ-orúkô tí a kò śêdá mìírànŚe àpççrç àwôn oríśiríśi õrõ-orúkô tí a śêdá mìíràn yàtõ sí èyí tí olùkö ti śe.Kô àwôn àpççrç náà sílê. OHUN-ÈLÒ ÌKÖNIKádíböõdù tí a kô oríśiríśi àpççrç sí. | |||||
| tí a śêdá, pêlú àpççrç | ||||||
| 3. Àlàyé kíkún lórí oríśiríśi õnà ìśêdá | ||||||
| õrõ-orúkô pêlú àpççrç | ||||||
| 6. | ÒÝKÀ: | OLÙKÖ Tö akëkõö sönà láti ka òýkà, Oókanlélögörùn-ún dé àádöjô (101–150)Śe àlàyé ìgbésê òýkà ní kíkún AKËKÕÖKa òýkà láti Oókanlélögörùn-ún dé àádöjô (101 – 150) Dá òýkà tí a kô sójú pátákó mõ ní õkõõkanKô òýkà tí olùkö kô sí ojú pátákó sínú ìwé. OHUN-ÈLÒ ÌKÖNIKádíböõdù tí a kô òýkà láti Oókanlélögörùn-ún dé àádöjô (101 – 150) | ||||
| Oókanlélögörùn-ún | dé | àádöjô | (101 | – | ||
| 150) | ||||||
| ÀKÓÓNÚ IŚË | ||||||
| Oókanlélögörùn-ún | dé | àádöjô | (101 | – | ||
| 150) |
| sí. Káàdì pélébé pélébé tí a kô òýkà kõõkan sí. | ||
| 7. | ÀŚÀ: Oyún níní àti ìtöjú Aláboyún ÀKÓÓNÚ IŚË Ìgbàgbö Yorùbá nípa àgàn, ômô bíbí àti àbíkúÀwôn tí oyún níní wà fún (tôkôtaya) Õnà tí a lè gbà dín bíbí àbíkú kù láwùjôoríśiríśi jënótáìpù êjê tó wà àti àwôn tó lè fëra wôn.Aájò láti lè tètè lóyún – àýfààní kíkóra- çni-níjàánu nípa ìbálòpõBí a śe ń töjú aboyún látijô àti lóde òní: Àtijö; Oyún dídè, èèwõ aláboyún, àsèjç, àgbo abbl Òde òní Oúnjç aśaralóore, lílô fún ìtöjú ní ilé ìwòsàn (ìbílê/ ìjôba) abbl | OLÙKÖ |
| 1. Śe àlàyé ní kíkún lórí ìgbàgbö àwôn Yorùbá nípa oyún níní, ìtöjú oyún àti àsìkò tó tö láti lóyún | ||
| 2. Śe àlàyé onírúurú jënótáìpù êjê tí ó wà àti èyí tí ó bára mu | ||
| 3. Kô àwôn oúnjç aśaralóore tí aboyún lè jç sára pátákó ìkõwé | ||
| 4. Śe àlàyé bí a śe ń töjú aláboyún látijö àti lóde òní | ||
| 5. Śe àlàyé nípa pàtàkì ìkóra-çni-ní-ìjánu sáájú ìgbéyàwó fún çni tí ó bá tètè fë ômô bí | ||
| AKËKÕÖ | ||
| 1. Sõrõ nípa àwôn tóyún wà fún | ||
| 2. Sô ohun tí o mõ nípa oyún | ||
| 3. Sô jënótáìpù tìrç | ||
| 4. Dárúkô díê lára àwôn oúnjç aśaralóore | ||
| 5. Dárúkô díê lára àwôn õnà tí a fi ń töjú aláboyún látijô àti lóde òní | ||
| 6. Tëtí sí àwôn àlàyé olùkö | ||
| OHUN-ÈLÒ ÌKÖNI |
| Àwòrán aboyúnÀwòrán díê lára ohun-èlò tí a fi ń töjú aláboyún ní ìlànà ti ìbílê: ìkòkò àgbo, ìśaasùn àśèjç, ìgbàdí abblÀwòrán díê lára ohun tí a fi töjú aláboyún ní òde òníÀtç tí ó ń fi oúnjç aśaralóore hàn. | ||
| 8. | ÈDÈ: Ìśêdá õrõ-orúkô | OLÙKÖ Śe àlàyé oríśiríśi ìhun õrõŚe àlàyé ìśêdá àwôn õrõKô õpõlôpõ àpççrç oríśiríśi õrõ ìśêdá sójú pátákó AKËKÕÖ Sô oríśiríśi ìhun õrõSô bí a śe śêdá àwôn õrõ.Da õrõ-orúkô ìśêdá tí olùkö kô sínú ìwé. OHUN-ÈLÒ ÌKÖNIPátákó ìkõwéKádíböõdù tí a ya àtç oríśiríśi õrõ ìśêdá sí. |
| ÀKÓÓNÚ IŚË | ||
| 1. Ìhun õrõ onísílébù kan; a, e, ç, wön, | ||
| lô, gbö, rìn, abbl | ||
| 2. Ìhun õrõ ôlöpõ sílébù b.a agbádá, | ||
| kõýkõsõ, gbangbayíkítá, abbl. | ||
| 3. Ìśêdá õrõ-orúkô – àfòmö ìbêrê (a, òý, | ||
| ò, oní, àì, àti b.a. àti + jç = àtijç. Àfòmö | ||
| àárin: àpètúnpè (kíkún, çlëbç) b.a. jí + jç | ||
| = jíjç, ômô + kí + ômô = ômôkömô. | ||
| 9. | LÍTÍRÈŚÕ: Kíka ìwé lítírèśõ àpilêkô | OLÙKÖ |
| 1. Śe àlàyé àbùdá kõõkan àti bí a śe lè mú u lò | ||
| ÀKÓÓNÚ IŚË | fún ìsõrí lítírèśõ kõõkan | |
| 1. Kókó oro | 2. Śe õpõlôpõ àpççrç láti inú ìsõrí lítírèśõ kõõkan |
| Àhunpõ ìtànIbùdó ìtànÊdá ìtàn àti ìfìwàwêdáÌlò èdèÌsúyô àśà abbl | 3. Śe àlàyé pé inú àwôn lítírèśõ tí a fi sô ìtàn nìkan ni a ti lè śe àgbéyêwò êdá ìtàn, ibùdó ìtàn àti àhunpõ ìtàn. AKËKÕÖ Tëtí sí àlàyé olùkö, kí o sì śe àkôsílê rê sínú ìwéŚe àpççrç tirê tí ó yàtõ sí ti olùkö OHUN-ÈLÒ ÌKÖNIÌwé ewì, eré-onítàn àti ìtàn àròsô | |
| 10. | ÌDÁMÕ | OLÙKÖ |
| ÀKÓÓNÚ IŚË | 1. Sô díê nínú oríśiríśi nýkan ní àyíká – ilé-ìwé, ilé b.a. ôwõ/ ìgbálê, àga, kíláásì, ibùsùn | |
| Śíśe ìdámõ oríśiríśi nýkan ní àyíká (ilé-ìwé, ilé abbl).Mímô orúkô àwôn ènìyàn àti bí wön śe jë síra wôn.Mímô díê nínú àwôn êyà araMímô orúkô àwôn çranko díê | 2. Dídárúkô àwôn ènìyàn àti bí wön śe jë síra wôn – ôkô, ìyàwó, bàbá, ômô. Sô díê nínú àwôn êyà ara b.a. ojú, imú, etí. Sô díê nínú orúkô àwôn çranko b.a. ajá, çsin, ewúrë, këtëkëtë abbl | |
| AKËKÕÖ | ||
| 1. Tëtí sí àlàyé olùkö | ||
| 2. Śe àpèjúwe oríśiríśi nýkan àyíká mìíràn yàtõ sí èyí tí olùkö sô. | ||
| 3. Töka sí àwôn êyà ara wôn tí olùkö mënubà àti |
| iśë õkõõkan wôn. Śe àpççrç orúkô àwôn çranko – ohun õsìn àti çranko inú igbó.Kô àwôn àpççrç tí olùkö śe sínú ìwé. OHUN-ÈLÒ ÌKÖNIŚíśe àfihàn àwòrán êyà ara çni Pípèsè ohun – èlò àrídìmú tí ó wà ní àyíká b.a. söõkì, àga, òkúta abbl | ||
| 11. | ÀŚÀ: Òwò Śíśe | OLÙKÖ |
| 1. Śe àlàyé ohun tí òwò śíśe jë | ||
| ÀKÓÓNÚ IŚË 1. Oríkì òwò śíśe (kárà-kátà) | 2. Darí akëkõö láti dárúkô oríśiríśi òwò tí àwôn Yorùbá ń śe láyé àtijö àti lóde òní | |
| 2. Ìdí tí òwò śíśe fi śe pàtàkì ní ilé Yorùbá | 3. Lo ìbéèrè láti mú kí àwôn akëkõö sô àpççrç ìpolówó ôjà tí wön mõ. | |
| 3. Oríśiríśi òwò tí àwôn Yorùbá máa | ||
| ń śe 4. Ìpolówó ôjà ní ilê Yorùbá | 4. Darí akëkõö láti sô õnà tí a fi lè lo òwò śíśe láti dín àìríśë-śe àwôn õdö kù. | |
| 5. Àìríśëśe lóde òní àti ipa tí òwò | AKËKÕÖ | |
| śíśe lè kó. | 1. Tëtí sí àlàyé olùkö nípa ohun tí òwò śíśe jç. | |
| 2. Dárúkô àwôn oríśiríśi òwò tí wön mõ láyé àtijö àti lóde òní. | ||
| 3. Śe àpççrç ìpolówó ôjà tí wön ti gbö rí | ||
| 4. Kópa nínú ìjíròrò tí olùkö darí nípa bí a ti lè lo |
| òwò śíśe láti dín àìríśë-śe àwôn õdö kù lóde òní. OHUN-ÈLÒ ÌKÖNI Àwòrán oníòwò lóríśiríśiFíìmùFídíò | ||
| 12. | ÀTÚNYÊWÒ ÊKÖ | |
| 13. | ÌDÁNWÓ |
